Vorige week was ik op de kunstexpositie ‘If Things Grow Wrong’ in museum Lakenhal. Een expositie over de verwoestende manier waarop we met onze aarde omgaan. Een van de kunstenaars stelde bezoekers de vraag: wat is de waarde van je werk? Niet in de zin van geld of succes, maar de waarde ervan voor de planeet en haar bewoners. Het klimaatrapport van het IPCC afgelopen augustus was meedogenloos en terwijl de machtigen der aarde momenteel samenkomen op de klimaattip, zullen we onszelf allemaal de vraag moeten stellen: wat kan ik doen? Wat voeg ik doe? Draagt mijn baan bij aan een gezonde planeet? Wat laat ik de generatie na mij na, met het werk dat is doe? Welke processen zou ik kunnen vergroenen in mijn werk? Zijn er ook duurzamere banen? 

Duurzame banen

Wouter werkte jaren als ondernemer en bemiddelaar tussen bedrijven en werkzoekenden. Hij ontdekte dat steeds meer bedrijven aan het verduurzamen zijn, om te kunnen voldoen aan de klimaatdoelen. Bedrijven zijn op zoek naar groene hoofden, harten en handen, professionals, die duurzaamheid op de kaart kunnen zetten en uitrollen binnen bedrijven. Hij zag daarin een opening voor sustainablejobs.nl. Een vacaturebank voor duurzame vacatures. Functies met de focus op milieu, klimaat en duurzaamheid. Maar ook vacatures bij groene bedrijven, die al jarenlang het groene pad kiezen. Deze bedrijven willen natuurlijk mensen aantrekken die passen bij hun duurzame idealen en milieudoelen.

Sustainanle Jobs is het platform dat deze bedrijven en werkzoekenden bij elkaar brengt, zodat ze een duurzame bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij. Het platform is groeiende en nu nog gratis te gebruiken.

Wat zijn duurzame banen eigenlijk?

Duurzame banen.Dat is een lastig begrip om te definiëren natuurlijk. Want wat is duurzaam? Toch denk ik dat die vraag heel simpel te beantwoorden is: als een beroep een positieve impact heeft op mensen, dieren en de natuur. Een paar beroepen die in mijn opkomen zijn: afvalverwerkers, wetenschappers die onderzoek doen naar klimaatverandering, advocaten die rechtszaken aanspannen tegen overheden en bedrijven die zich niet aan de klimaatdoelen houden, veganistische koks, medewerkers van kringloopwinkels…

Maar duurzame banen gaan veel verder dan dat. Ik denk dat iedereen het wel met me eens is als ik stel dat een leerkracht een duurzame baan heeft. Het investeren in het opleiden van kinderen en jongeren is essentieel voor onze samenleving. Maar binnen het beroep leerkracht kun je duurzame en minder duurzame keuzes maken. Kijk bijvoorbeeld naar plastic lesmateriaal, de inrichting van klaslokalen, schermrijk onderwijs, een gebrek aan lessen over klimaatverandering, natuur, milieuvervuiling, heemkunde, het plastic probleem, (klimaat)racisme, etc. Maar ook: wat wordt er in de kantine van school verkocht? Is dat vlees of vegan? Plastic of verpakkingsvrij? 

Deze vragen kun je bij ieder beroep stellen. Ook de beroepen die niet een directe bijdrage leveren aan een groenere planeet. Denk bijvoorbeeld aan cosmeticamerken. Make-up is niet persé noodzakelijk om te overleven. Maar als je make-up produceert, hoe kun je dat dan zo natuurlijk, cruelty free en plastic vrij mogelijk doen? Of juist heel noodzakelijke beroepen, zoals artsen en verpleegkundigen. In de expositie waar ik hierboven over schreef, kon je ook zien hoe verschrikkelijk veel plastic afval er wordt geproduceerd tijdens medische onderzoeken en behandelingen. Het inzetten van herbruikbaar materiaal, het recyclen van wegwerpmateriaal en het stoppen met gebruik van fossiele brandstoffen moet deze essentiële keten circulair kunnen maken.

De milieuvriendelijke waarde van werk

Als je het aan mij vraagt zou ieder bedrijf, iedere ondernemer én iedere werknemer zich met grote regelmaat de vraag moeten stellen: wat is de milieuvriendelijke waarde van mijn werk voor de planeet en haar bewoners en wat kan ik vandaag doen om die waarde te verhogen, om mijn processen te vergroenen?

Voor een medewerker bij een grote winkelketen met weinig invloed op het beleid kan dit betekenen dat hij suggesties doet bij zijn leidinggevende voor plantaardig en plastic vrij eten op het volgende personeelsfeest, hij kan vragen stellen over het weggooien van plastic hangers en verpakkingen van kleding, hij kan in gesprek gaan met zijn collega’s over met openbaar vervoer reizen naar en van werk. Hij kan ook op sustainablejobs.nl kijken of er een groen kledingmerk is met een vacature. Een bedrijf dat beter past bij zijn idealen en wensen voor de toekomst. 

Voor leidinggevenden, CEO’s en managers betekent deze andere kijk op werk dat ze een hele grote verantwoordelijkheid hebben. Niet alleen de verantwoordelijkheid om hun personeel respectvol te behandelen en uit te betalen en aandeelhouders tevreden te houden. Het betekent dat ze zichzelf de vraag moeten stellen: wat kan ik veranderen vanuit mijn machtige positie? En wat betekent het, wat zegt het, als ik dit niet doe. Kan ik dit verantwoorden, naar geweten uitleggen aan de kinderen aan wie we onze planeet nalaten? 

Mijn duurzame baan

Wil je wat verder onderzoeken hoe duurzaam jouw baan is en wat je zou kunnen veranderen binnen jouw positie en cirkel van invloed? Wellicht helpen deze vragen je op weg:

• Wat geef ik met mijn baan aan de natuur?
• Wat ontneem ik de natuur met mijn dagelijks werk?
• Wat geef ik met mijn baan aan dierenwelzijn?
• Lijden er dieren onder mijn dagelijks werk?
• Wat geef ik aan mensen en individuen met mijn baan?
• Zijn dit duurzame giften in harmonie met natuur, milieu en klimaat?
• Welke aspecten binnen mijn werk zijn al duurzaam?
• Welke aspecten binnen mijn werk zijn nog milieuvervuilend, uitstotend, niet duurzaam, vervuilend en verspillend?
• Hoeveel invloed heb ik daarop?
• Waar heb ik wel invloed op?
• Waar heb ik geen invloed op?
• Wie heeft daar wél invloed op?
• Kan ik (via de juiste corporate ladder) in gesprek met deze persoon of personen?
• Is er een andere manier om te bereiken wat ik wil bereiken?
• Past deze baan eigenlijk wel bij mijn groene idealen?
• Is er een duurzamere baan die beter bij mij past?

Ik hoop dat je het interessant vond om op een andere manier te kijken naar het werk dat we dag in dag uit verrichten en na te denken over duurzame banen. Mocht jij bij de laatste vraag zijn uitgekomen bij de conclusie dat je een duurzamere baan wilt zoeken, neem dan (regelmatig) een kijkje op sustainablejobs.nl!

Benieuwd hoe ik omga met de minder groene kanten van mijn werk? Check dan deze blog!