We hebben weer een heerlijke, groene kunstzinnige activiteit ontdekt: zelf papier maken met van oud papier. Super leerzaam, fantastisch voor de tastzin, heel praktisch en leuk en het past natuurlijk onwijs goed binnen groen ouderschap. Kinderen leren namelijk op een hele concrete manier over recycling op deze manier. In deze blog leg ik stap voor stap uit hoe zelf papier kunt maken van oud papier, met behulp van een papier schepper. Wij hebben het geleerd in museum Lakenhal, waar je ter gelegenheid van de inspirerende tentoonstelling ‘If Things Grow Wrong’, tot en met 20 februari iedere zondagmiddag papier kunt maken in het open atelier.
Hoe kun je zelf papier maken van oud papier?
Wat heb je nodig?
- Een grote teil of bak
- Oud papier
- Een papier schepper of schepraam
- Schoonmaakdoekjes
- Herbruikbaar keukenpapier of zachte doekjes
- Theekdoeken
- Oude kranten of stevig oud papier (bijvoorbeeld van papieren tasjes
- Karton
- Een oude blender of staafmixer (kijk op marktplaats!)
- Een stamper
- Een houten spatel
Hoe maak je zelf papier van oud papier?
Mijn beste tip voor zelf papier maken is: neem de tijd. Het is bij uitstek een activiteit die je kunt verspreiden over enkele dagen tot een week. We hebben het papier scheuren, het pulp maken en het papier scheppen verspreid over 4 dagen en daarna heeft het papier nog 2 dagen gedroogd.
stap 1. Verzamel oud papier en scheur het in kleine stukjes. Hoe kleiner hoe beter, maar 1 bij 1 is op zich voldoende. Dun papier wordt gemakkelijker pulp dan steviger papier (bijvoorbeeld van papieren tassen). Je kunt verschillende kleuren gebruiken of voor 1 kleur gaan. Het is een leuke verrassing welke kleur het pulp uiteindelijk wordt en ook hoe het papier vervolgens opdroogt: dat verschilt namelijk best flink!
stap 2. Zoals altijd hebben we maar wat gedaan, wat betreft de verhoudingen. We hebben een teil bedekt met een dikke laag gescheurde papiertjes en vervolgens 2 liter kokend water en nog een liter koud water toegevoegd. Je kunt altijd water toevoegen, dus maak je vooral niet te druk om de verhoudingen. Je merkt vanzelf of de pulp te dik wordt. Hoe fijner en dunner je pulp, hoe dunner je papier. Hoe dikker en compacter je pulp, hoe dikker je papier wordt.
stap 3. Nu begint het proces van pulp maken. Wij hebben hier verschillende middelen voor ingezet: een houten spatel, een stamper, onze handen en een tweedehands staafmixer. We hebben de tijd genomen om in de loop van twee dagen een prachtig prutje te creëren. De staafmixer doet een belangrijk werk, maar met je handen in de pulp roeren en koppige stukjes papier verfrommelen is ook echt een waardevol onderdeel van deze kunstzinnige activiteit.
stap 4. De volgende dag zijn we aan de slag gegaan met papier scheppen. Daar heb je een schepraam voor nodig. Wij hebben deze.
- Zorg dat het pulp goed is doorgeroerd
- Doe het schepraam in de teil met pul: begin van je af, het raam verticaal, laat het langzaam in de pulp zakken en beweeg het raam horizontaal naar het midden van het bad. Het raam is volledig ondergedompeld.
- Wacht tot het water stil ligt en trek het schepraam dan rustig (horizontaal) omhoog tot het volledig boven het water is. Het raam is bedekt met pulp.
- Laat het uitlekken.
- Leg het raam op een stuk oud karton en maak de lijst van het schepraam los van het gedeelte met het gaas.
- Leg vervolgens rustig het gaas, met het pulp naar beneden, op een schoonmaakdoekje, met daarop een zachter doekje, bijvoorbeeld herbruikbaar keukenpapier.
- Til het raam een klein stukje van het doekje af en tik voorzichtig met je vingers het pulp los van het gaas. Op mijn Instagram zie je een filmpje van hoe Isaya het doet.
- Als de papierpulp helemaal los is van het raam, kun je het doekje omdraaien op een stevig stuk oud papier of een krant. Leg een theedoek erover heen om overtollig water zachtjes te laten opnemen.
- Daarna kun je het doekje voorzichtig lostrekken van het papier.
- Nu is het klaar om te gaan drogen. Maar je kunt het ook versieren terwijl het nat is (zie verderop).
stap 5. Geef je papier de tijd om te drogen. Dat neemt zeker 1 (dun papier) tot 2/3 (dik papier) dagen. Als je papier na het drogen een beetje is opgekruld, kun je het voorzichtig in een dik boek stoppen, zodat het weer plat wordt.
Op zoek naar meer creatieve activiteiten voor de kunstzinnige opvoeding? Kijk hier voor blogs over nat in nat schilderen, nat vilten, tekenen met pastelkrijt, zelf kaarsen maken, vormtekenen en tal van andere kunstzinnige en creatieve activiteiten.
stap 6. Je kunt eindeloos variëren met zelf papier maken. Hier een paar ideetjes:
- Maak verschillende kleuren papier
- Speel met verschillende vormen papier
- Varieer in dikte van het papier. In dik papier kun je bijvoorbeeld borduren.
- Doe stukjes droogbloemen door je pulp, bijvoorbeeld calendula, rozenblaadjes of lavendel, zo krijg je prachtig bloemenpapier.
- Beschilder je papier als het droog is en lijst het in: een prachtig cadeautje om weg te geven.
- Maak er uitnodigingen, menukaarten, kerstkaarten of wenskaarten van.
- Maak gerecyclede (of geupcyclede eigenlijk!) vlaggetjes van je zelfgemaakte papier.
- Doe plastic vrij en biologisch afbreekbare glitters door je pulp of na het scheppen op je papier.
- Als je papier nog nat is, kun je er met stukjes gescheurd papier vormen, beelden en woorden op plakken (gewoon zonder lijm).
Heel veel plezier met zelf papier maken van jullie oude papier!
