In dit derde artikel over de milieu obstakels waar mensen tegenaanlopen draait het om een van de allergrootste en moeilijks overwinbare problemen als het gaat om klimaatverandering: vlees en zuivel eten. Er wordt altijd heel voorzichtig over gepraat en omheen gedraaid, maar het feit is: als we zouden stoppen met vlees eten, zouden we ons geen zorgen hoeven te maken over een onleefbare planeet. “Maar vlees is zo lekker”. Heel erg lekker blijkbaar! Want we geven er zelfs de aarde voor op. Dus alle reden om er eens een artikel aan te wijden.

“Vlees is zo lekker”

Uiteraard kan ik niks zinnigs zeggen over “hoe lekker vlees is” en hoe erg je dat gaat missen als je zou stoppen met vlees eten en overstapt op plantaardige voeding. Ik vind vlees namelijk helemaal niet lekker 😉 Maar er zijn wel andere dingen die ik lekker of fijn vind die niet persé goed zijn voor het milieu, dus ik redeneer even van daaruit! Het opgeven van bepaalde gewoontes of voedsel, ten behoeve van het milieu, kan echt lastig zijn. Cola drinken uit plastic flessen bijvoorbeeld. Of lang douchen. Dat laatste doe ik nu sinds het begin van de herfst niet meer – volgende maand zal ik op de blog vertellen hoe het bevalt…

Het is een afweging die ieder voor zichzelf moet maken: wat pak ik nu aan op mijn groene pad? Wat kan ik nu aan? Je weet van jezelf wel of iets uitstelgedrag, gemakzucht of angst is of dat je er écht nog niet aan toe bent. Ik geloof altijd sterk in stapjes zetten. Stoppen met vlees eten doe je natuurlijk niet in één keer. Maar door iedere week vlees, vis en zuivelproducten te vervangen voor plantaardige varianten, kom je steeds een stapje dichter bij een milieuvriendelijker eetpatroon. In De Groene Mama ga ik uitgebreid in op de redenen waarom geen vlees en zuivel eten beter is voor het milieu, maar ook voor dieren en mensen. De impact is namelijk zo groot dat het niet past in deze blog.

10.000 kilo CO2 = 500 bomen = 300 euro

Maar om je alvast een beetje een beeld te geven, berekende ik vorige week onze CO2- voetafdruk via Milieu Centraal. Als veganistisch gezin, dat zo duurzaam mogelijk probeert te leven, hebben we een CO2 uitstoot van bijna 10.000 kilo per jaar. Een gezin dat net zo milieuvriendelijk probeert te leven [geen auto, minmaal vliegen, letten op stroomgebruik], maar wel vlees en zuivel eet, stoot jaarlijks 16.000 kilo CO2 uit. Dat is 6.000 kilo meer. Dat vertaalt zich naar 42 keer naar Parijs vliegen. Zou je deze uitstoot willen compenseren, moeten 300 bomen een jaar lang groeien. Als je dat oprecht wilt doen, via Trees for All, ben je bijna €1900,- per jaar kwijt om de vlees- en zuivel uitstoot van je gezin te compenseren. Vlees veroorzaakt 40% van de klimaatbelasting. Eén koe stoot namelijk jaarlijks net zoveel methaan uit als de uitstoot CO2 een personenauto die 15.000 km per jaar rijdt. Daarnaast heeft de vlees- en zuivelindustrie ook een enorme impact op watergebruik. Als vegan bespaar je tussen de 2000 tot 4000 liter water per persoon per dag! Als je zou stoppen met vlees eten heb je dus een hele grote en directe impact op de het milieu. En niet alleen vlees, ook kaas is een zeer grote vervuiler: zelfs vervuilender dan varkensvlees en kippenvlees.

Stoppen met vlees eten

Als er in het nieuws wordt geschreven over het klimaat en dat de klimaatdoelen niet behaald kunnen worden, wordt er heel voorzichtig gesproken over de impact van vlees en zuivel. Dan staat er bijvoorbeeld “burgers moeten meer voorlichting krijgen over voeding”. Dat is natuurlijk super vaag en daar gaat niemand minder vlees, vis of kaas van eten. Zelfs iemand als Arjen Lubach is voorzichtig wanneer hij over de vleesindustrie praat. [Gelukkig lijkt zijn aanpak wel te werken: de VeggieChallenge kreeg na de slachterij uitzending 300% meer aanmeldingen dan normaal.] Ik vind het ook altijd spannend om dit soort blogs te schrijven, omdat ik niemand wil beledigen. Maar als we in 2050 95% minder broeikasgassen willen uitstoten, moet de impact van vlees en zuivel beter bespreekbaar worden. Met respect voor elkaar natuurlijk, maar ook eerlijk en duidelijk. Waar een groene wil is is een groene weg. En zoals ik al zei hoef je die weg niet in één keer af te leggen. Je kunt bijvoorbeeld iedere week íets aanpakken, of dat nou vegan mayonaise, plantaardige melk, veganistische kaas is of plantaardig gehakt is.

Minder vlees en moeilijke eters

Er werden ook nog enkele andere obstakels genoemd op Instagram, rondom plantaardig eten: de “moeilijke eters” en allergieën, zoals glutenallergie of soja allergie. Wat dat laatste betreft zou ik een specialist – bijvoorbeeld een (orthomoleculair) diëtist met verstand van vegan eten – vragen om mee te kijken en denken over jullie dieet, zodat je zeker weet dat jij en je kinderen niks tekort komen. Van daaruit kun je je eigen onderzoek voortzetten en zo volwaardige voeding aanbieden aan je gezin. Over dat eerste geval, van de moeilijke eters, kan ik alleen maar zeggen dat ik er ook eentje heb. Het is altijd zoeken naar maaltijden die kinderen lekker vinden én gezond zijn – of je nou vlees, vis, vega of vegan eet. Er zijn wel voor alle dierlijke varianten inmiddels plantaardige vervangers. Dus of het nu gaat om hamburgers, kipnuggets, gehakt, worstjes, boterhamworst, smeerworst, ei, boter, kaas, yoghurt, ijs, melk, koekjes, chocolade of wat dan ook: alles kan in een vegan variant. Wie weet verrast jouw moeilijke eter je wel en valt hij als een blok voor vegan voedsel 😉

Mijn partner wil niet stoppen met vlees eten

Als je partner het “allemaal maar onzin” vindt, kun je vlees en zuivel uiteraard ook zonder al te veel poespas vervangen. Geen opzichtige groenteschijf naast de aardappelen, maar bijvoorbeeld vegan gehakt in de tomatensaus, vegan worst bij de stamppot, vegan kaas op de tosti. Er zijn tegenwoordig zoveel vleesvervangers die “echt op vlees lijken”. Ik wil jullie huwelijkse voorwaarden niet in gevaar brengen door te suggereren dat je tegen je partner moet liegen. Maar hé, het gaat wel om de toekomst van de planeet waar jullie gezamenlijke kroost groot op moeten worden. Misschien ontdekt je partner zo wel dat plantaardig eten óók heel lekker is 🙂