Nat vilten is een creatieve techniek waarbij je losse plukken wol met elkaar verbindt met behulp van water en zeep en zo prachtige creaties kunt maken. Bijvoorbeeld dekens, kleedjes, sjaals, kleding, slofjes en zacht kinderspeelgoed. Toen ik met Isaya wilde nat vilten kon ik alleen maar tutorials vinden over hoe je kunt nat vilten met behulp van bubbeltjes plastic. Dat vind ik erg jammer, want juist door je handen te gebruiken met vilten ervaar je deze bijzondere techniek en heeft je kind er baat bij. In deze blog leg ik uit waarom dat zo is en vertel ik stap voor stap hoe je kunt nat vilten met je kinderen.

Nat vilten in het kort

Bij nat vilten gebruik je kleine, losse plukjes wol die je over elkaar heen legt en vervolgens met groene zeep, water en de wrijving van je handen aan elkaar vastmaakt zodat er als het ware een soort wollen weefwerkje ontstaat. Je gebruikt voor nat vilten geen breiwol, maar viltwol (niet verwarren met wolvilt) of lontwol. Met sprookjeswol kan het ook. Deze wolsoorten zijn zacht en pluizig en kun je gemakkelijk uit elkaar trekken. Zo krijg je dunne, losse plukjes. Omdat je met wol werkt, is dit geen veganistische techniek.

Wat heb je nodig voor nat vilten?

• Viltwol/ merino lontwol (in kleuren naar keuze)
• Een mengsel van water en groene zeep (wij gebruiken mijn DIY allesreiniger)
• Een plank of placemat als ondergrond (moet tegen water kunnen)

Waarom zou je nat vilten met je kind?

Nat vilten is een kunstzinnige techniek die de tastzin aanspreekt. Je (kind) gebruikt de eigen handen om in, op en door de nat gemaakte wol te wrijven. Het mengels van water, zeep en wol heeft een sensomotorische waarde. Nat vilten doet een beroep op de zintuigen en de motoriek: voelen en doen. De sensomotorische ontwikkeling van een kind is belangrijk omdat het zo niet alleen het eigen lichaam en de eigen grenzen leert kennen, maar ook de wereld om zich heen, de kwaliteiten in die wereld en de grenzen van die wereld. Wol is een natuurlijk materiaal, wat zich bij uitstek goed leent voor sensomotorische spelletjes en oefeningen: je kind is immers ook onderdeel van de natuur.

Behalve de waarde voor de tastzin is nat vilten ook een prettige manier om te ontspannen. Het is geen techniek waarbij je heel goed moet concentreren – je kunt jezelf best even lekker “verliezen” in het nat vilten. Lekker even wegdromen terwijl je met je handen in de zachte zeep zit. Maar het is ook een techniek die om doorzetten vraagt. Je moet je wilskracht op de juiste manier inzetten om de plukken wol met elkaar te verbinden. Maar het heeft geen zin om het proces te forceren of te snel te willen gaan: dan blijft het eindproduct niet zitten en valt de wol weer uit elkaar in plukken. Dat is heel waardevol om te leren voor kinderen (en volwassenen): als je de dingen doet in de tijd die het nodig heeft, in plaats van de tijd die je hebt of denkt te hebben, ontstaat er iets moois.

Tot slot is nat vilten een fijne techniek voor kinderen omdat er – net als bij nat in nat schilderen – altijd iets moois ontstaat. Iet waar je kind trots op kan zijn, wat het een plekje kan geven in huis, kan gebruiken of cadeau kan geven aan iemand van wie het houdt. Zoals ik al schreef is het proces heel belangrijk bij nat vilten, maar een mooi eindresultaat kan de ziel ook voeden: trots, zelfvertrouwen, het koesteren van spullen die met zorg en met de hand zijn gemaakt.

Nat vilten stap voor stap: zo doe je het

• Kies de kleuren uit die jullie gaan gebruiken en leg ze klaar op een schilderplank of andere ondergrond die nat mag worden
• Laat je kind (of doe dit samen) kleine, dunne plukjes wol uit de bol wol trekken. Plukjes van ongeveer 2 cm lang, maar echt flinterdun (millimeters).
• Kies een niet te groot oppervlak, want het is een flinke klus. 30 bij 30 centimeter is prima om te beginnen. Je kunt dan vlak aftekenen met een afwasbare stift of afplakken met schildertape.
• Laat je kind een laag wol – van boven naar onderen en alles horizontaal – plaatsen op het oppervlak, tot het hele oppervlak is gevuld.
• Daarna gebruikt je kind een andere kleur en plaats hij een nieuwe laag – van boven naar onderen, maar nu alles verticaal – op het oppervlak.
• Vervolgens spuit je het mengel van water en groene zeep over het werk. De wol moet goed doordrenkt zijn, maar niet verzuipen.
• Dan is het nu tijd om met de handen erin te duiken: langzaam en zachtjes wrijven en duwen door en over de wol, zodat de lagen zich met elkaar gaan verbinden. Neem hier echt de tijd voor: je moet zeker wel 5 minuten rustig wrijven om de plukken met elkaar te kunnen verbinden.
  
  Dit is het punt waarop in alle tutorials de rollen bubbel plastic te voorschijn komen. Zonde, want dit is juist het meest waardevolle en zelfs therapeutische aspect van nat vilten: de eigen handen gebruiken! Sommige kinderen zullen het misschien vies of lastig vinden om met hun handen in de nattigheid te gaan. Wellicht moeten ze wennen aan de structuur van de wol of hoe het schuim voelt aan hun handen. Begeleid je kind hier rustig in. Sommige kinderen zijn heel sensitief en hebben moeite met bepaalde sensaties. Het kan helpen om naast je kind te zitten en zelf ook met je handen in een vilt werkje te duiken. Of misschien eerst met de toppen van de vingers te werken en langzaamaan de rest van de handen in te zetten. Ook kan het helpen om een doekje naast het werk te leggen, zodat je kind de handen kan afdrogen als het even een sensomotorische pauze nodig heeft.
  
• Als de eerste twee lagen met elkaar zijn verbonden herhaal je het proces: een nieuwe laag van plukjes wol horizontaal op het werkje plaatsen, inspuiten met water & zeep en wrijven maar. Dan weer een laag, maar dan verticaal, inspuiten en wrijven.
• Je kunt het werk ook omdraaien en aan “de achterkant” een laag leggen. Isaya (4) was na ongeveer 4 lagen wel moe, dus houd er rekening mee dat je met kleine kinderen niet te lang doorgaat.
• Als het werk stevig genoeg is en de wol goed in elkaar is gewreven, kun je de lap oppakken en gaan kneden. Knijp het in elkaar, verfrommel het een beetje – je kunt het zelfs een paar keer tegen de plank “smijten”. Doe dit ongeveer een minuut of 7 a 10. Als je kind moe is, kun je het helpen (hoewel ze dat smijten vast leuk vinden!).
• Daarna spoel je de lap uit onder de koude kraan (geen heet water gebruiken). Zorg ervoor dat alle zeep eruit gaat, maar wring niet: de wol gewoon water op laten nemen en dan voorzichtig uitknijpen.
• Daarna kun je het lapje in een handdoek rollen, zodat er meer vocht uit verdwijnt en het werk ergens laten drogen.

Wat kun je allemaal maken met je kind?

Maak de eerste keer vooral “niks”, gewoon een lapje. Misschien is het een mooi dekentje voor de pop, een kleedje voor de seizoenstafel, een speciaal doekje voor op het nachtkastje van je kind. Als je kind het nat vilten leuk vindt, kunnen jullie natuurlijk helemaal los gaan. Een paar creatieve ideeen voor nat vilten:

• Maak onderzetters voor glazen en theekopjes – leuk om cadeau te geven aan oma
• Maak een klein tasje voor je kind
• Maak een mooie sjaal (driehoekig)
• Je kunt om stenen heen nat vilten, waardoor er mooie vilten stenen of paaseieren ontstaan.
• Je kunt om een klein balletje heen vilten, waardoor er een zachte speelbal voor een klein kindje of baby ontstaat (leuk met een rammeltje erin
• Je kunt een vlinder of een andere mooie vorm vilten
• Je kunt variëren met kleuren (ze op verschillende manieren met elkaar combineren) zodat er mooie landschappen ontstaan.

Veel plezier!