Door de gebeurtenissen in Amerika en de protesten overal ter wereld, tegen racisme, realiseren steeds meer ouders zich dat het belangrijk is om op jonge leeftijd te beginnen met het planten van een zaadje van compassie, liefde, acceptatie, betrokkenheid en begrip. Grote onderwerpen als racisme, geaardheid en klimaatverandering zijn soms lastig uit te leggen aan kleine kinderen. Gelukkig hoeft dat ook niet (direct) met alle moeilijke woorden en emoties die volwassenen tot hun beschikking hebben. Het begint heel simpel, heel klein, met voorleesboeken. In deze blog vind je 12 boekentips, verdeeld over 3 grote onderwerpen voor kleine kinderen.
Voorleesboeken als aanknopingspunt of…
Soms kan een voorleesboek een mooi aanknopingspunt zijn om met je kind te praten over bepaalde onderwerpen. Een boek met een zwart meisje in de hoofdrol kan bijvoorbeeld het startpunt zijn voor een gesprek over huidskleur en hoe iedereen anders en uniek is en waarom dat zo waardevol is. Na een boek waarin een kindje twee mamas heeft kan je een gesprekje beginnen over het feit dat sommige kinderen twee mamas, sommigen twee papas, anderen twee mamas en een papa of twee papas en een mama of één mama of één papa heeft: dat ieder gezin uniek is. Jullie kunnen ook bespreken wat jullie eigen gezin allemaal bijzonder maakt.
Maar soms hoeven voorleesboeken geen begin van een gesprek te zijn. Soms mag het er gewoon zijn. Het verhaal laat een indruk achter, misschien een gevoel of een gedachte. En dat is voor dat moment even genoeg. Misschien komt je kind (wat later) met vragen of begint het uit zichzelf te vertellen. En soms is gewoon het beeld voldoende om dat zaadje waar ik het in de inleiding over had te planten. Misschien refereer je er een keer aan, als een specifieke situatie zich voordoet of als het tijd is om een belangrijk gesprek te voeren, bijvoorbeeld over “nee” zeggen of de onderbroekenregel, als je kind naar school gaat.
Lees ook: “Ik heb met mijn kleuter gepraat over huidskleur en racisme….”
Voorleesboeken met culturele diversiteit
Heel veel kinderboeken gaan over dieren. En dan gaan er nog een heleboel kinderboeken over kinderen. Witte kinderen. En dan gaan er nog een paar boeken over kinderen met een niet-witte huidskleur. In Amerika is het aanbod kinderboeken rondom culturele diversiteit groter, maar gelukkig komen er in Nederland ook steeds meer boeken met zwarte en bruine kinderen in de hoofdrol, al dan niet vertaald. Dit zijn een aantal van Isaya’s favoriete boeken:
Een prachtig boek over een meisje dat duizend en één vragen stelt aan haar ouders en juf en alles wil onderzoeken. De volwassenen worden er soms een beetje gek van, maar uiteindelijk realiseren ze zich dat Ada een onderzoeksmeisje is met onderzoeksvragen en dat je haar moet begeleiden, zodat ze een topwetenschapper kan worden.
De boeken van prinses Arabella zijn prachtig en ook heel leerzaam. Kinderen leren bijvoorbeeld over hoe groentes groeien in de moestuin of hoe je kleuren kunt mengen. Isaya en Alela zijn dol op de boeken van Arabella.
De boeken van Mo’s Daughters zijn geschreven vanuit de wens om meer sterke, stoere en gelaagde meisjes in de hoofdrol van kinderboeken te brengen. Ik schreef eerder al een review over de serie. De boeken van Maan zijn Isaya’s favoriet uit de serie – de reizen die dit meisje maakt, vindt ze prachtig.
Voorleesboeken rondom seksuele geaardheid
Wij zijn een roze gezin met twee mama’s, dus natuurlijk vind ik dit een belangrijk onderwerp. Ik houd zelf niet van boeken waarin eindeloos wordt uitgelegd dat een kind twee mamas heeft en hoe dat dan tot stand is gekomen. Ik vind het veel mooier als een voorleesboek gewoon een verhaal vertelt en “toevallig” heeft de hoofdpersoon twee mamas of worden er twee mannen verliefd op elkaar. Dan komt het niet als een soort “afwijkend iets” naar voren, maar gewoon als onderdeel van het normale, dagelijks leven. Deze boeken doen dat wat mij betreft goed:
Hoewel Isaya ook gek is op dit liefdesverhaal van de boer en de dierenarts, is het Alela’s favoriete boek. Ze wil het iedere avond horen. De dieren op de boerderij van de boer doen een beetje gek, waardoor de boer steeds met ze naar de dierenarts moet. De dierenarts ziet dat er niks aan de hand is met de dieren: de boer is zelf een beetje ziek! Die vrolijke ziekte, die heet verliefdheid. En daarvoor is maar een medicijn. “Koefelen!!” zegt Alela dan. Een te lief en grappig verhaal over twee mannen die verliefd zijn.
Het andere boek van Pim Lammers “Het lammetje dat een varken is” vindt Isaya prachtig. (Zij noemt het boek overigens altijd “het varkentje dat geen lammetje was”) Dit boek moet eigenlijk iedereen lezen – kinderen en volwassenen – want het is de meest duidelijke en simpele uitleg over transgenders en transseksualiteit. De boer gaat met een van zijn lammetjes naar de dierenarts, omdat het lam zegt dat hij een varken is. De dierenarts onderzoekt hem en zegt dat het inderdaad een varken is, van binnen. Hij vindt een hele simpele oplossing, zodat het varkentje er voortaan ook uitziet als een varkentje.
Teckel Tom krijgt een nieuw baasje, Saar. En Saar heeft twee papas. Fijn aan dit boekje vind ik dat het niet wordt benoemd, er wordt geen aandacht besteed aan de gezinssituatie: het ís er gewoon. Saar heeft twee papas, punt/boeiuh: het boekje gaat over teckel Tom.
‘Klaarwakker’ is geen literair meesterwerk, maar het is wel een boekje waarin een kindje twee mamas heeft, zonder dat dat uitgebreid wordt uitgelegd. Het boekje gaat over het kindje en op een gegeven moment worden zijn mamas en zijn zusje wakker en dan is het boekje afgelopen. Simpel, kort, rijmend, lesbisch, prima: hij mocht in onze verzameling.
Kleine klimaatactivisten groot brengen
Een van de meest belangrijke onderwerpen van deze tijd: klimaatverandering. Konden vorige generaties nog schaamteloos wegkijken; onze kinderen krijgen te maken met de ernstige gevolgen van klimaatverandering. Als we over 10 jaar niet de wereldwijde CO2 uitstoot hebben gereduceerd met 50% en in 2050 met 100%, zijn de gevolgen van de opwarming van de aarde niet te overzien. Milieubewuste kinderen opvoeden is een noodzaak, zodat ze kunnen opgroeien en wellicht zelf een gezin kunnen starten op een schone, veilige, leefbare en mooie planeet. Maar zo’n groot onderwerp bespreken zonder je kind bang te maken, vraagt natuurlijk wat aandacht. Deze voorleesboeken kunnen daarbij helpen.
Een mooi boek over de missie van Greta Thunsberg en vele andere jongeren om te strijden tegen klimaatverandering. Mooi aan dit boek is ook dat het haar lukt: dat de wereld echt verandert door hun protest. Ik heb zo ontzettend veel respect, bewondering en waardering voor Greta: zij is het voorbeeld dat je wilt voor kinderen en jongeren die nu opgroeien. Dit boek is een must have voor alle kleine klimaatactivisten.
Klimaatactivist word je als je van onze planeet houdt. Je gaat vanzelf van de planeet houden als je ziet en weet hoe prachtig en magisch en wonderschoon deze is. Kinderen leren over planten, dieren, bossen, woestenijen, zeeën, de wonderschone natuur en al haar bewoners, mens en dier, zorgt ervoor dat ze met respect, verwondering en eerbied voor de planeet opgroeien. Dit boek en de boeken hieronder, helpen daarbij.
Lees ook: 5 geweldige en laagdrempelige boeken voor een milieuvriendelijk leven
Deze blogpost bevat affiliate links
3 thoughts on “Grote onderwerpen voor kleine kinderen | voorleesboeken”