Ik ben niet Christelijk opgevoed. Bidden & Bijbel waren onderdeel van de basisschool waarop ik zat, maar mijn ouders waren niet religieus en naar de Kerk gaan deden we één keer per jaar, met Kerst. Mijn vrouw en ik voeden onze kinderen niet gelovig op. Mijn schoonouders zijn echter wel Christelijk. Daarom besloot ik voor Isaya een Bijbel voor peuters te kopen en deze aan haar voor te lezen, in de Adventstijd. Ik weet niet wat ik er van verwachtte. Maar de vragen die ze stelde en observaties die ze maakte tijdens het voorlezen waren zo bijzonder, ontroerend en raak.

Een Bijbel voor Peuters

Na lang zoeken besloot ik de Prentenbijbel, met illustraties van Marijke ten Cate, te kopen. Deze leek mij qua tekstlengtes het meest geschikt voor Isaya’s leeftijd (3,5). [De teksten zijn opgesteld door Liesbeth van Binsbergen.] De illustraties er heel mooi, sfeervol en kleurrijk uit. Dat sprak mij nog het meeste aan en ik wist dat Isaya dat ook prachtig zou vinden. Ik besloot dat de Kersttijd de perfecte tijd was om de Bijbel voor te lezen, zodat ik haar ook voor het eerst het Kerstverhaal zou kunnen vertellen.

Het Oude Testament 

Wie is God dan?

De Prentenbijbel bevat zowel het Oude als het Nieuwe Testament. Het begint uiteraard met de schepping. Toen ik begon voor te lezen, vroeg Isaya gelijk, “Wie is God dan?”.

Mijn eerste gedachte was “Tja, you and me and the rest of humanity are asking that question“. Maar ze bedoelde natuurlijk “Waar is God dan?” Ik had er even geen rekening mee gehouden dat Hij niet afbeeld wordt. Dat is best lastig uitleggen aan een peuter die niet gelovig wordt opgevoed. Ik zei “God zien we niet. Hij is in de hemel.” Ik had ook kunnen zeggen “Hij is overal.” Maar het was goed voor nu. Mijn antwoord werd geaccepteerd door Isaya. Ze vroeg in de loop van de dagen nog een of twee keer waar God was, maar na een tijdje leek ze het normaal te vinden, dat je God niet ziet. 

Het Nieuwe Testament

Met het Nieuwe Testament kwamen pas de Echt Grote Vragen. Ik vond alle Dood & Verderf uit het Oude Testament best heftig – al die keren dat God boos is en de boel wegvaagt, verjaagt en verdrinkt. Maar blijkbaar valt dat voor peuters niet in de categorie “afwijkend”. 

Wie is zijn vader nou?

Wel afwijkend vond Isaya het vraagstuk rondom de vader van Jezus. Want “wie is zijn vader nou” is uiteraard een goede vraag. Hij is de zoon van God, maar Jozef gaat met zijn moeder trouwen. Nu staan wij in ons huishouden – bestaande uit louter vrouwen en geen vader – uiteraard open voor “alternatieve” gezinssamenstellingen. Maar Isaya vond het wel een frons waard. Dat werd ook duidelijk uit het feit dat ze in de verhalen na de geboorte van Jezus steeds wilde dat ik de mama van Jezus aanwees in de illustraties. Als een soort geruststelling: het vaderschap mocht dan questionable zijn, zijn mama was in ieder geval steeds bij hem.

Dat mag je niet zeggen

Het Nieuwe Testament begon overigens niet met het papavraagstuk. Het begon ermee dat de eerste keer dat ik de naam “Jezus” uitsprak Isaya zei “Dat mag je niet zeggen”. 

[…..]

Ja, beste mensen. Ik geef het met gekromde tenen toe, maar totdat ik de Bijbel ging voorlezen aan Isaya, had zij het woord Jezus enkel als vloek gehoord. Ze herhaalde simpelweg wat ik tegen haar had gezegd, nadat ze mijn vrouw en mij na-echode: “Jee-zus” (mijn vrouw) en “Jee-sus” (ik).  Inmiddels is dit uit onze systemen. Zodra Jezus “Baby Jezus” werd, was het natuurlijk geen vloekwoord meer. Maar confronterend was het zeker.

Waarom is hij alleen?

Toen Jezus moest sterven, zagen Isaya en ik hem gebukt de berg op lopen. Isaya vroeg eerst waar zijn moeder was. Ik probeerde koortsachtig te herinneren wat ik 20+ jaar geleden op school had geleerd: was Maria nog in leven toen Jezus stierf? Ik hoopte van niet – want dat is het allerergste dat een moeder kan overkomen; haar kind zien sterven. Waarschijnlijk zal alleen een “atheist” denken “wat zielig voor Maria”. Want Jezus ging immers terug naar zijn Vader en leed en stierf voor de mensheid. Maria zou vast trots op hem zijn geweest. 

Ik antwoordde dus maar, in alle eerlijkheid, “Ik weet het niet, lieverd”. En toen vroeg ze: “Waarom is hij alleen?”

En toen bleef ik even stil. En ik kreeg een brok in mijn keel en ik kreeg tranen in mijn ogen. Want ja, allemachtig, waarom was hij alleen? Waarom hadden al zijn vrienden hem verlaten? Wat een eenzaamheid. Maar wat mij het meest ontroerde aan haar vraag was het feit dat mijn lieve, kleine dochter, mijn driejarige peuter, zich zo inleefde in Jezus en het zich oprecht afvroeg. “Waarom was hij alleen? Hoe konden ze dát nou doen?” Het verraad maakte op ons allebei veel indruk.

Het werd beter

Gelukkig staat Jezus gauw op uit de dood en gaat hij daarna naar de hemel. Dat bracht ook meer duidelijkheid over “waar God nou is”, want Marijke ten Cate beeldt de Hemelvaart af met twee voetjes die uit de wolken steken. Fijn. Daar kan de driejarige verbeelding wat mee: de hemel is achter de wolken. 

Alle wonderen die volgden, in het Nieuwe Testament, gleden aan ons voorbij. Want voor een peuter zijn wonderen heel gewoon: het leven is één groot wonder, omdat alles voor het eerst geleerd en gezien wordt als je drie jaar bent. Ook de belofte van een betere wereld maakte weinig indruk op Isaya. Want Godzijdank leeft mijn dochter nog in een beschermde, magische kinderwereld. En die lijkt best veel op de Openbaring van Johannes.

---

Wil je ook de Prentenbijbel voorlezen? Hij kost €29,95 en is onder andere hier te koop.

---